Knudsen, Knud |
(1832-1915)
Kommentar: Født på garden Bustetun i Odda, døydde i Bergen. Son av Knut Knutsen Bustetun (1794-1874) og Anna Nilsdtr. Rabba. Ugift. Fruktdyrkar og fotograf. Hadde sannsynligvis lært fotografering hjå M. Selmer i Bergen i slutten av 1850-åra. Etter studietur i Tyskland for å læra fruktdyrking i starten av 1860-åra, men der han og fotograferte mykje, starta han sitt atelier i Bergen i 1864 i "Herr Barbeer Langes Eiendom i Strandgaden". Han fotograferte både portrett og landskapsbilete, men spesialiserte seg relativt tidleg på det siste, og reiste rundt og fotograferte i mesteparten av Norge. Hans praktfulle landskaps- og folkelivsbilete vart ei glimrande turistvare. Han deltok med bilete på Verdensutstillinga i Pfiladelfia i 1875. I 1886 flytta firmaet til Torvalmenning 35 (adressa vart seinare endra til Ole Bulls Plass 10) i eige hus. Systersonen Knut Digernæs var begynt hjå han i 1884, og han vart den daglege leiar av firmaet frå 1887. I 1898 overtok han det, men Knudsen fortsatte å fotografera. Ved sida av å driva vanleg fotografering begynte dei med stereoskop- og brevkortforlag, og hadde stor omsetning. Deltok på Bergensutstillingen i 1898. Frå 1920 vart Einar Jensen medeigar i firmaet, men han gjekk ut att i 1936, og Finn Pettersen vart ansett som disponent. Han var begynt der i 1929 og overtok firmaet ålene i 1949, 30.6.1974 la han ned firmaets ateliervirksomheit, som då hadde vart sammenhengande i 110 år, og driv idag berre fotohandel. Praktisk talt heile negativsamlingen frå 1860-årene av var intakt, og heile firmaets arkiv vart våren 1975 kjøpt av UBBs. Forutan dei gamle glassplatene frå Knudsens hånd, oppbevart i spesialbygde skap, inneheld samlinga og originalkopiar til ei lang rekkje av desse, brevkort, stereoskopbilete, portrettnegativer 1947-74 med protokollar, andre negativer etter 1900, m. m. Dessuten høyrer det og til ein katalog som firmaet utga i 1889 med seinare tillegg. Sidan overflyttinga til UBBs har samlinga vore under bearbeidelse, men det vil ta lang tid før ho er gjennomarbeid. Ho viste seg imidlertid heilt frå starten av å vere eit uvurderleg verdifullt kulturhistorisk kildemateriale, særleg bileta frå før 1900, og er alt teken i bruk av mange forskarar. Hausten 1977 laga UBBs ei utstilling av 30 av dei eldste folkelivsbileta frå Vestlandet og hausten 1979 av eindel av firmaets Bergensbilete.
Verkestader: 1864-1915 ca: Bergen
Samlingar: Det Hanseatiske Museum, fotosamlingen, Aalesunds Museums billedsamling, Balestrand komm., lokalhistorisk arkiv, Kviknes Hotel, Balestrands kommunale fotosamling, A/S Sundt & Co., Bergen off. bib., Billedsamlingen, Bergens Teatermuseum / Teaterarkivet, Fylkesmuseet for Telemark og Grenlands fotosamling, Gamle Bergen Billedsamling, K-samlingen, Robert Meyer Collection, Fotograf Knud Knudsens Nordfjordbilder, Norsk Folkemuseums fotoarkiv, Odda bibliotek, fotosamlinga, Norsk museum for fotografi - Preus fotomuseum, Normannsamlingen, Riksantikvaren, Riksarkivet, Sarpsborg kommune, fotoinnsamlingen, Sogndal Sogelags biletsamling, Sunnfjord Museums fotosamling, Trøndelag Folkemuseums fotosamling, Fotograf Knud Knudsens draktbilete, Fotograf Knud Knudsens fotosamling. Eldre del, Fotograf Knud Knudsens fotosamling. Nyare del, Fotograf Knud Knudsens postkortsamling, Universitetsbiblioteket i Bergen, Billedsamlingen, Institusjonssamling, Vest-Agder Fylkesmuseums samling, Voss Folkemuseum, Ørsta folkebibliotek, Norges Geologiske Undersøkelsers Fotoarkiv, Østfold fylkes bildearkiv, Generell samling
Kjelder: Bergens Arbeiderblad 10.12.1988 Dagen 21.10.1988 og 16.01.1991 Dagningen 02.11.1988 Firda Tidend 13.11.1989 Firdaposten 19.10.1988 og 02.12.1989 Folket, Oslo nr. 46 1988 Gardåsen, Tor Kjetil: Den store telemarksboka, 1990 Hardanger Folkeblad 12.06.1989 Meyer, Robert: Den glemte tradisjonen. Utstillingskatalog. Oslo Kunstforening, 1989 Nes, Trygve: Hjartdal i bilder, Skien 1992 Norske fotosamlinger, 198 Reiakvam, Oddlaug: Bilderøyndom. Røyndomsbilde. Fotografi i kulturanalytisk perspektiv. Bergen: Universitetet, 1993 Reiakvam, Oddlaug: Knut Knudsen - ""Ljosskrivar"" i Jotunheimen, Norveg 1993 Sunnmørsposten 06.11.1982 Telemark Arbeiderblad 29.10.1988 Vestfold Arbeiderblad 01.11.1988" Østfold fylkes billedarkiv, 1992 Bergens Tidende 03.10.1988, 12.12.1988, 17.06.1989, 20.06.1989, 05.03.1990, 10.01.1991 og 16.01.1991 Bonge, Susanne: Eldre norske fotografer, 1980 Digranes, Åsne, Solveig Greve og Oddlaug Reiakvam: Det norske bildet, 1988 Gula Tidend 15.10.1988 Morgenstern, Neil: Fotograf Knud Knudsen: bilder fra en nylig oppdaget samling, 1993 Morgenstern, Neil: Knud Knudsens brefotografi, i Norsk Fotohistorisk Årbok 1985/86 Reiakvam, Oddlaug: Fotografi: kulturhistorisk lagervare eller etnologisk kjelde? H.oppg. Bergen: Universitetet, 1989 Skorgevik, Kjell: Fotografer i Ålesund i glassplatenes tid, 1985
|
Bentzen, Hulda M. |
|
Braaten, Margit |
|
Braaten, Per |
|
Bøe, Johs. |
|
Carstens, Berent Anker |
|
Edelsteen, Charlotte Rebekka |
|
Falk, Alexander |
|
Falkenberg, Anna Dorothea |
|
Fehr, Herman v. d. |
|
Fehr, Johan v. d. jr. |
|
Fleischer, Hans Gerhard Stub |
|
Gjøstein Foto |
|
Herheim, Christian |
|
Herheim Foto |
|
Herheim, Kjell Erik |
|
Jansen, Mimi |
|
Kløve, Per |
|
Knoph, Peter W. |
|
Knudsen, Knud |
|
Kvarme, Gurine Berthine |
|
Larsen, Anders (Hirth) |
|
Lindahl, Axel |
|
Nagel-Alne, S. H. |
|
Neuhaus, Christian R |
|
Nordstjernen |
|
Senderud Foto |
|
Skagen, Johanna Ullricka Bergstrøm |
|
Skredegaard, Ole |
|
Studio Soldal |
|
Søstrene v.d. Fehr |
|
Tellefsen, Anton |
|
Viljugrein, Knut |
|
Wathne, Johannes Martinius |
|
Wellin, Georg Wahlstrøm |
|
|